De Gemeentebode

De gemeentebode (ook stadsbode of dorpsbode) is een ambtenaar die werkzaamheden verricht met name voor het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad. Ook verzorgt en coördineert deze persoon de gang van zaken bij huwelijksvoltrekkingen in het stadhuis. Hij was vroeger de rechterhand van de Burgemeester.

Geschiedenis

Vóór 1800

In de tijd voordat moderne communicatiemiddelen werden geïntroduceerd, zoals telegraaf, telefoon en internet, communiceerden landsheren en bestuurders met elkaar via brieven die werden bezorgd door boodschappers. Omdat men zeker wilde zijn dat de berichten in goede orde werden bezorgd bij de juiste bestemming, stelden zij speciale beëdigde beambten aan die deze bezorging als taak hadden. Het beroep van stadsbode was niet geheel zonder gevaar. Hij moest soms reizen door weer en wind en over vaak slecht onderhouden wegen, waar hij ook nog het gevaar had dat hij beroofd kon worden. En indien hij een slechte boodschap moest bezorgen liep hij het risico om zelf de woedende reactie te moeten incasseren.

De taken van de stadsbode, later gemeentebode, bleven niet beperkt tot het bezorgen van documenten en berichten. Omdat de stadsbode een beambte was die betrouwbaar diende te zijn, was deze ook zeer geschikt om te dienen als deurwaarder en in sommige dorpen tevens als veldwachter. Behalve betrouwbaar diende de bode voor de uitoefening van zijn taken ook te kunnen lezen en schrijven. Vanaf de 17e eeuw raakt de stadsbode steeds meer betrokken bij werkzaamheden op het stad- of dorpshuis.

19e — 21ste eeuw

Nadat de Staat in 1799 tijdens de Bataafse Republiek het beheer over alle briefpost op zich neemt, begint het postbedrijf langzaam aan de taak van bezorging van overheidsdocumenten per post over te nemen van de stadsbode. Na de invoering van de Postwet van 1810 die het staatsmonopolie op postbezorging invoerde, en de Postwet van 1850 die een goede afhandeling van postbezorging regelde, konden gemeentebestuurders steeds beter vertrouwen op “externe” postbezorgers. Echter, ook na de invoering van de Gemeentewet in 1851 blijft de bode een vertrouwd gezicht bij het stads- en dorpsbestuur. Door de bevolkingsgroei en verdere bureaucratisering binnen de overheid, nam de hoeveelheid werk op het stadhuis sterk toe, als gevolg waarvan ook de hoeveelheid ambtenaren op het stadhuis mee groeide. De stadsbode kreeg steeds meer werk aan het verspreiden van documenten onder de ambtenaren. Daarnaast diende hij als ondersteuning en als beveiliging tijdens vergaderingen van de Gemeenteraad, die steeds vaker door “gewone” burgers werden bijgewoond. In die zin droegen ook democratie en democratisering bij aan uitbreiding van het werk voor de gemeentebode. Tegenwoordig vervullen bodes ook veel taken rond huwelijksplechtigheden op het stadhuis.

22ste eeuw

Door de diverse herindelingen van gemeentes die in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden en nog zullen volgen, krijgt de functie van gemeentebode, ook wel facilitair medewerker of huismeester genoemd, een steeds bredere invulling. Zo wordt het vooral een functie waarbij men zich als gastheer, representatief en dienstverlenend dient op te stellen en verder effectief kan inspelen op nieuwe of onverwachte projecten, mensen en situaties. Hoofdzaak blijft echter,  dat iedereen deze functie vanuit zijn hart, met veel plezier kan invullen en uitvoeren.

Bodekring Limburg

Nadat  meerdere gemeentebodes al jaren lid waren van de Landelijke Bodevereniging, vond voor alle Limburgse gemeentebodes, in november 1991 in het gemeentehuis van Margraten een informatieve avond plaats om te komen tot een Provinciale Bodevereniging. Het enthousiasme hiervoor was zo enorm groot, dat werd besloten om per 1 januari 1992 officieel  verder te gaan als Provinciale Bodevereniging, onder de naam Bodekring Limburg, afgekort BKL.

BKL heeft tot doel gesteld

1. het bevorderen van humane saamhorigheid onder de leden en daar buiten
2. het houden van een jaarlijkse ledenvergadering
3. het geven van voorlichting ten behoeve van de leden en hun huisgenoten en het verstrekken van advies, hetzij op aanvraag dan wel uit eigen beweging.
4. het oprichten en in standhouden van een verenigingskas
5. het bevorderen van ontspanning voor leden en huisgenoten
6. samenwerking met andere organisaties wier belangen niet in strijd zijn met de belangen van de vereniging.

Het Bestuur

Het  bestuur van de Bodekring wordt gevormd door het dagelijks bestuur, de beschermheer en 3 bestuursleden. Binnen het dagelijks bestuur hebben vanaf 1992 de volgende bestuurswisselingen plaatsgevonden:

Voorzitter:

Kees Lodiers                               01-01-1992  t/m 23-04-2005

Peter Trepels                              23-04-2005  t/m 22-04- 2018

Henk Verhoeven                        22-04-2018 t/m heden

Secretaris:

John Cremers                              01-01-1992  t/m 31-12-2021

Irvan Reynders                            01-01-2022 t/m heden

Penningmeester:

Tilly Rutjens                                  01-01-1992 tot 1997

Thea Hermkes-Polman              1999 tot 25-04-2010

Ruud Dortant                               25-04-2010 t/m 31-12-2021

Jack Smetsers                               01-01-2022 t/m heden

Het huidige bestuur bestaat verder uit Frans Gielkens en Ruud Dortant.

Onze beschermheren

1997-2004                                      de heer Karel van Soest, burgemeester van de gemeente Heel

2007- 2012                                     de heer Leon Frissen, gouverneur van de Provincie Limburg

2012- t/m heden                           de heer Ralf Krewinkel, oud-burgemeester van de gemeente Heerlen

Verder zijn wij niet alleen tros onze op onze beschermheren, maar ook dankbaar voor hun inzet en steun in het belang van de BKL, in de afgelopen 29 jaar.

Jaarlijkse Bodedag

Elke burgemeester, bestuurder en ambtelijke organisatie, weet hoe belangrijk de bode in de orga­nisatie is. De bode is de spil waar alles om draait en op wie je altijd terug kunt vallen. En juist voor deze spillen in de gemeentelijke organisatie, is het belangrijk om af en toe, binnen een ontspannen sfeer, ook eens bij te praten met collega’s. Over het vak, over nieuwe ontwikkelingen of gewoon, over dagelijkse zaken. Hiervoor wordt ruim de mogelijkheid geboden tijdens de jaarlijkse Limburgse Bodedag, die elk jaar in een ander gemeente plaatsvindt. Daarom willen wij nogmaals alle gemeentes in Limburg bedanken, die ons de afgelopen 31 jaar gastvrij hebben ontvangen en daarbij de mogelijkheid hebben geboden de jaarlijkse Bodedag tot een groot succes te kunnen maken.