Vlaginstructie
Voor het uithangen van de vlag vanaf rijksgebouwen heeft de minister-president een vlaginstructie vastgesteld. Deze vlaginstructie geldt ook voor lokale overheden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen ‘uitgebreid vlaggen’ (UV) en ‘beperkt vlaggen’ (BV).
Bij UV wordt de vlag uitgestoken van alle rijksgebouwen, zoals gebruikelijk is op Koningsdag. Bij BV hoeft de vlag alleen te worden uitgestoken van de hoofdgebouwen van de ministeries en die van instellingen als de Kamers der Staten-Generaal, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Nationale Ombudsman, het Kabinet der Koningin en de Hoge Raad der Nederlanden.
Dagen vlaginstructie
De vlaginstructie houdt in dat de Nederlandse vlag op rijksgebouwen wordt uitgehangen op de volgende dagen:
- 31 januari (1 februari): verjaardag Prinses Beatrix (BV);
- 27 april (28 april): verjaardag Koning Willem-Alexander (BV); Koningsdag (UV);
- 4 mei: Dodenherdenking, vlag halfstok, tot zonsondergang (UV);
- 5 mei: Bevrijdingsdag (UV);
- 17 mei (18 mei): verjaardag Koningin Máxima (BV);
- laatste zaterdag in juni: Veteranendag (UV);
- 15 augustus (16 augustus): formeel einde Tweede Wereldoorlog (UV);
- derde dinsdag van september: Prinsjesdag (alleen in Den Haag) (UV);
- 7 december (8 december): verjaardag Prinses Catharina-Amalia (BV);
- 15 december (16 december): Koninkrijksdag (BV).
Als de dag waarop de vlag wordt uitgestoken op een zondag of christelijke feestdag valt, geldt de datum tussen haakjes.
Uithangen en hijsen van de vlag
Een gehesen vlag mag nooit de grond raken of het verkeer hinderen, ook niet als de vlag halfstok hangt. De vlaggenstok moet dus een goede lengte hebben. Vlaggen mogen niet tussen zonsondergang en zonsopgang worden gehesen of blijven hangen. De vlag mag wel blijven hangen als hij zodanig verlicht is dat de kleuren duidelijk te zien zijn.
De vlag halfstok
Als de vlag halfstok moet hangen, wordt de vlag eerst vol gehesen. Daarna wordt de vlag langzaam en statig neergehaald, totdat het midden van de vlag op de helft van de normale hoogte is gekomen. Hierna wordt de vlaggenlijn vastgebonden. De vlag wordt niet opgebonden. Bij het neerhalen van een halfstok gehesen vlag wordt deze eerst langzaam en statig vol gehesen en vervolgens op dezelfde wijze neergehaald.
De Nederlandse vlag
De Nederlandse vlag is het symbool van eenheid en onafhankelijkheid van het Koninkrijk der Nederlanden. De vlag moet altijd de ereplaats hebben als deze gebruikt wordt op Nederlands grondgebied. Er zijn geen voorschriften voor de afmeting, maar de lengte moet zich verhouden tot de breedte als 3:2. De kleuren zijn helder vermiljoen, helder wit en kobaltblauw. Het is niet toegestaan versieringen op de vlag aan te brengen.
Oranje wimpel en bijzondere gebeurtenissen
Op Koningsdag en op verjaardagen van leden van het Koninklijk Huis wordt de vlag met een oranje wimpel gehesen. Bij alle andere gelegenheden wordt er zonder oranje wimpel gevlagd. Bij bijzondere gebeurtenissen in de Koninklijke familie (zoals geboorte, huwelijk, overlijden), kan een speciale vlaginstructie afgekondigd worden. Tijdens officiële bezoeken van buitenlandse staatshoofden wordt alleen gevlagd in de plaatsen die worden bezocht.
Meerdere vlaggen
Als er meerdere vlaggen worden gehesen, moeten deze even groot zijn en op gelijke hoogte worden gehesen. Bij het uithangen van 2 vlaggen is de ereplaats rechts, gerekend met de rug naar de vlaggen. Bij 3 vlaggen moet de Nederlandse vlag in het midden hangen. Als de provinciale en de gemeentelijke vlag naast de Nederlandse vlag komen, is de opstelling: gemeentelijke vlag links, Nederlandse vlag midden, provinciale vlag rechts. Alleen als het een gemeentelijke aangelegenheid is, moet de gemeentevlag rechts. Als naast de Nederlandse vlag vlaggen van andere landen worden gehesen, bepaalt de eerste letter van de landnamen in de Franse taal de volgorde.
Prinses Alexia en Ariane
Op de verjaardag van prinses Alexia (26 juni) en prinses Ariane (10 april) hoeft er niet gevlagd te worden. Ze zijn niet opgenomen in de vlaginstructie, omdat ze niet de eerstvolgenden in de troonopvolging zijn, na Prins Willem-Alexander. Prinses Amalia is dat wel. Haar naam komt dan ook voor in de vlaginstructie.